ESERLERİ

Nâzım Hikmet'in ilk şiir kitabı Güneşi İçenlerin Türküsü, 1928'de Bakû'de yayımlandı. Bu kitaptaki şiirler daha sonra Türkiye'de basılan kitaplarında şairin yasaları gözeterek yaptığı bir iki değişiklikle yer aldı. Türkiye'de 1929-1938 arasında yayımlanan kitapları şunlar:

ŞİİR:

• 835 Satır (1929)
• Jokond ile Sİ-YA-U (1929)
• Varan 3 (1930)
• 1+1=1 (1930)
• Sesini Kaybeden Şehir (1931)
• Benerci Kendini Niçin Öldürdü (1932)
• Gece Gelen Telgraf (1932)
• Portreler (1935)
• Taranta-Babu'ya Mektuplar (1935)
• Simavne Kadısı Oğlu şeyh Bedreddin Destanı (1936)

 OYUN:

• Kafatası (1932)
• Bir Ölü Evi (1932)
• Unutulan Adam (1935)

DİĞER:

• Şeyh Bedreddin Destanına Zeyl, Millî Gurur (1936)
• İt Ürür Kervan Yürür (Orhan Selim adıyla fıkralar, 1936)
• Alman Faşizmi ve Irkçılığı (inceleme, 1936)
• Sovyet Demokrasisi (inceleme, 1936)

1949'da, Nâzım Hikmet cezaevindeyken, Ahmet Halit Kitabevi, Ahmet Oğuz Saruhan takma adıyla La Fontaine'den Masallar'ı yayımladı. Bu çeviri yapıt dışında, tam 29 yıl Nâzım Hikmet'in kitapları Türkiye'de basılmadı.

Piraye ile Nâzım Hikmet'in üvey kardeşi Metin Yasavul'un sahibi oldukları, Memet Fuat'ın yönetimindeki De Yayınevi ise, şairin Bursa Cezaevi'ndeyken basıma hazırlayıp Piraye'ye bırakmış olduğu kitapların yayımına başladı. Bunlar içerde dışarda daha önce basılmamış kitaplardı. şair ölmeden önce yaptığı konuşmalarda bu kitaplardan bazılarının kaybolmuş olduğunu söylemişti. De Yayınevi'nde birinci basımı yapılan kitaplar şunlar: 

• Saat 21-22 şiirleri (1965)
• Dört Hapishaneden (1966)
• Rubailer (1966)
• Ferhad ile Şirin (1965)
• Sabahat (1965)
• Memleketimden İnsan Manzaraları (5 cilt, 1966-1967)

1988-1990 arasında Adam Yayınevi Nâzım Hikmet'in bütün yapıtlarını 28 kitaplık bir dizide topladı. Dizinin editörlüğünü Memet Fuat, araştırmacılığını Asım Bezirci yaptı. Bugün satışta bulunan bu dizideki kitaplar şunlar:

ŞİİR:

• 835 Satır (835 Satır; Jokond ile Sİ-YA-U; Varan 3; 1+1=1; Sesini Kaybeden şehir) 
• Benerci Kendini Niçin Öldürdü (Benerci Kendini Niçin Öldürdü; Gece Gelen Telgraf; Portreler; Taranta-Babu'ya Mektuplar; Simavne Kadısı Oğlu şeyh Bedreddin Destanı; şeyh Bedreddin Destanı'na Zeyl)
• Kuvâyi Milliye (Kuvayi Milliye; Saat 21-22 şiirleri; Dört Hapisaneden; Rubailer)
• Yatar Bursa Kalesinde
• Memleketimden İnsan Manzaraları
• Yeni Şiirler
• Son Şiirleri
• İlk Şiirler
• La Fontaine'den Masallar 
  (İlk Şiirler, Nâzım Hikmet'in çocukluk şiirleriyle hece şiirlerini içeriyor. Şair bunların büyük bir bölümünün toplu şiirleri arasına alınmasını herhalde istemezdi. Son kitap takma adla yayımlanan La Fontaine çevirileri.)

OYUN: 

• Kafatası (Ocak Başında; Kafatası; Bir Ölü Evi; Unutulan Adam; Bu Bir Rüyadır)
• Ferhad ile şirin (Yolcu; Ferhad ile şirin; Sabahat; Enayi)
• Yusuf ile Menofis (Allah Rahatlık Versin; Evler Yıkılınca; Yusuf ile Menofis; İnsanlık Ölmedi Ya; İvan İvanoviç Var mıydı Yok muydu?)
• Demokles'in Kılıcı (İstasyon; İnek; Demokles'in Kılıcı; Tartüf - 59)
• Kadınların İsyanı (Kadınların İsyanı; Yalancı Tanık; Kör Padişah; Her şeye Rağmen)

ROMAN-ÖYKÜ-MASAL: 

• Kan Konuşmaz
• Yeşil Elmalar
• Yaşamak Güzel şey Be Kardeşim
• Hikâyeler
• Çeviri Hikâyeler
• Masallar 
  (Nâzım Hikmet yalnızca Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim adlı romanıyla Sevdalı Bulut adlı masallar kitabını kendi adıyla yayımlamıştı. Ötekiler para kazanmak için acele yazılıp gazetelerde takma adlarla yayımlanmış ürünlerdir.)

YAZILAR:

• Sanat, Edebiyat, Kültür, Dil
• Yazılar (1924-1934)
• Yazılar (1935)
• Yazılar (1936)
• Yazılar (1937-1962)

MEKTUPLAR: 

• Nâzım ile Piraye
• Cezaevinden Memet Fuat'a Mektuplar 
  (1998'de Adam Yayınevi'nin Piraye'ye Mektuplar adıyla iki cilt olarak yayımladığı yapıt da bu bölüme eklenmelidir.)
• Ayrıca yine Adam Yayınları arasında Memet Fuat'ın hazırladığı Nâzım Hikmet'in Seçme Şiirler kitabı da yer almaktadır.
• (Fotoğraf: Ferhat ile Şirin balesi yaratıcıları (soldan) Yuri Grigoroviç, Arif Melikov, Virsaladzade, Nâzım Hikmet, şef Niyazi Tagizade.

Kaynak:Türkçeciler.com